فلزیاب تصویری چیست و چه مزایایی دارد؟

فلزیاب تصویری چیست و چه مزایایی دارد؟این دستگاه‌ها با استفاده از فناوری‌های مختلفی مانند تصویربرداری القایی الکترومغناطیسی (EMI)، سیستم‌های پالسی (PI)، و فرکانس‌های چندگانه (Multi-Frequency) کار می‌کنند. اطلاعات جمع‌آوری شده توسط فلزیاب‌های تصویری معمولاً به صورت تصاویر دو بعدی یا سه بعدی نمایش داده می‌شوند و می‌توانند به گوشی‌های هوشمند یا تبلت‌ها نیز منتقل شوند.

تکنولوژی‌های اصلی پشت “فلزیاب‌های تصویری” (ابزارهای ژئوفیزیکی واقعی):

دستگاه‌های معتبر که قابلیت “تصویربرداری” از زیر زمین را دارند، معمولاً بر پایه اصول ژئوفیزیکی کار می‌کنند و بیشتر در زمینه‌های باستان‌شناسی، معدن‌یابی، مهندسی و زمین‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرند، نه لزوماً توسط “گنج‌یابان” آماتور:

1. رادار نفوذ کننده زمینی (GPR – Ground Penetrating Radar):

   • نحوه کار: GPR امواج رادیویی (مایکروویو) را به داخل زمین می‌فرستد. این امواج از مرز بین لایه‌های مختلف خاک، سنگ، یا اشیاء مدفون (مانند فلز، پلاستیک، سنگ، حفره) منعکس شده و به گیرنده دستگاه بازمی‌گردند.
   • تصویربرداری: با تحلیل زمان بازگشت و شدت امواج، GPR می‌تواند یک “نقشه” یا “پروفایل” دو یا سه‌بعدی از ساختارهای زیرسطحی ایجاد کند.

2. مگنومتر (Magnetometer):

   • نحوه کار: این دستگاه‌ها تغییرات بسیار کوچک در میدان مغناطیسی زمین را اندازه‌گیری می‌کنند. وجود اشیاء آهنی (مانند آهن، سفال‌های پخته‌شده، یا حتی برخی ساختارهای خاکی که خواص مغناطیسی متفاوتی دارند) باعث ایجاد ناهنجاری در میدان مغناطیسی می‌شود.
   • تصویربرداری: داده‌های جمع‌آوری شده می‌توانند به صورت یک نقشه مغناطیسی نمایش داده شوند که ناهنجاری‌ها را نشان می‌دهد. مگنومترها به طور مستقیم فلزات غیرآهنی (مانند طلا یا نقره) را تشخیص نمی‌دهند، اما می‌توانند ساختارهای مرتبط با آن‌ها (مانند کوره‌های باستانی یا دیوارهای آجری) را نشان دهند.

3. گرادیومتر (Gradiometer):

   • این دستگاه‌ها نوعی پیشرفته‌تر از مگنومترها هستند که تفاوت میدان مغناطیسی را در دو نقطه نزدیک به هم اندازه‌گیری می‌کنند تا تأثیرات مغناطیسی منطقه‌ای را حذف کرده و تمرکز را بر ناهنجاری‌های محلی (مانند اهداف مدفون) قرار دهند.

مزایای (ادعایی و واقعی) فلزیاب‌های تصویری:

در صورت کارکرد صحیح (که عمدتاً در دستگاه‌های ژئوفیزیکی حرفه‌ای صدق می‌کند)، این ابزارها مزایای قابل توجهی دارند:

1. شناسایی و تفکیک بهتر اهداف:

   • شکل و اندازه تقریبی: مهم‌ترین مزیت این است که می‌توانند شکل، اندازه و حتی عمق تقریبی یک شیء مدفون را نشان دهند. این به اپراتور کمک می‌کند تا تصمیم بگیرد که آیا حفاری ارزشش را دارد یا خیر.
   • تمایز بین فلز و غیرفلز (در GPR و برخی مگنومترها به صورت غیرمستقیم): برخی از این سیستم‌ها می‌توانند بین توده‌های فلزی، حفره‌ها (مانند تونل، اتاقک، چاه)، یا حتی لایه‌های مختلف خاک تمایز قائل شوند.
   • کاهش حفاری‌های بی‌مورد: با “دیدن” آنچه در زیر زمین است، می‌توان از حفاری‌های کور و بی‌هدف جلوگیری کرد و زمان و انرژی را به طور مؤثرتری مدیریت کرد.

2. عمق نفوذ بالقوه بیشتر:

   • برخی از این سیستم‌ها (به خصوص GPRهای قدرتمند یا مگنومترها) می‌توانند ساختارها و اهداف را در عمق‌های بیشتری نسبت به فلزیاب‌های معمولی (حتی پالسی‌های قدرتمند) تشخیص دهند.

3. نقشه‌برداری و مستندسازی:

   • این دستگاه‌ها می‌توانند نقشه‌های دقیق و جامعی از زیر زمین ایجاد کنند که برای باستان‌شناسان، زمین‌شناسان و مهندسان بسیار ارزشمند است. این نقشه‌ها به برنامه‌ریزی حفاری‌ها و مستندسازی یافته‌ها کمک می‌کنند.

4. کشف ساختارهای غیرفلزی:

   • برخلاف فلزیاب‌های سنتی که فقط فلزات را تشخیص می‌دهند، GPR می‌تواند حفره‌ها، دیوارهای آجری، لوله‌های پلاستیکی و سایر ساختارهای غیرفلزی را نیز شناسایی کند.

واقعیت‌ها و هشدارهای مهم:

• هزینه بالا: ابزارهای ژئوفیزیکی واقعی (GPR و مگنومترهای حرفه‌ای) بسیار گران‌قیمت هستند و قیمت آن‌ها از ده‌ها هزار دلار شروع می‌شود.
• پیچیدگی کاربری:
• کار با این دستگاه‌ها و تفسیر داده‌های آن‌ها نیاز به آموزش تخصصی، دانش ژئوفیزیک و تجربه زیاد دارد. یک فرد آماتور نمی‌تواند به سادگی از آن‌ها استفاده کرده و نتایج دقیق بگیرد.
• محدودیت‌ها:
• عملکرد این دستگاه‌ها به شدت تحت تأثیر نوع خاک (رس، شن، سنگ)، میزان رطوبت، و تداخلات الکترومغناطیسی محیط است.
• کلاهبرداری گسترده در ایران:
• در بازار سیاه ایران، بسیاری از دستگاه‌هایی که به عنوان “فلزیاب تصویری” یا “اسکنر سه‌بعدی” به فروش می‌رسند، فاقد هرگونه تکنولوژی تصویربرداری واقعی هستند و تنها از LEDها، سنسورهای بی‌ربط یا نرم‌افزارهای جعلی برای فریب خریداران استفاده می‌کنند. ادعاهایی مانند “دیدن فضای خالی در عمق ۱۰۰ متر” یا “تشخیص طلا از چندین متر” توسط این دستگاه‌ها، کاملاً غیرعلمی و کذب هستند.
• مجازات قانونی:
• خرید، فروش، نگهداری و استفاده از این نوع دستگاه‌ها نیز در ایران بدون مجوز رسمی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جرم است. استفاده از آن‌ها برای حفاری‌های غیرمجاز پیامدهای بسیار جدی قانونی دارد.

چگونه “فلزیاب‌های تصویری” تقلبی کار می‌کنند؟ (تکنیک‌های کلاهبرداری)

با توجه به تقاضای بالا برای دستگاه‌های “جادویی” که بتوانند گنج را “نشان دهند”، بازار کلاهبرداری در این حوزه بسیار داغ است. این دستگاه‌های تقلبی اغلب از تکنیک‌های ساده اما فریبنده برای شبیه‌سازی قابلیت‌های پیشرفته استفاده می‌کنند:

1. سنسورهای بی‌ربط یا ناکارآمد:

   • استفاده از سنسورهای مغناطیسی ارزان‌قیمت: برخی از این دستگاه‌ها ممکن است از سنسورهای مغناطیسی ساده (مانند آنچه در گوشی‌های هوشمند برای قطب‌نما به کار می‌رود) استفاده کنند. این سنسورها قادر به تشخیص تغییرات شدید مغناطیسی (مثلاً یک لوله فلزی بزرگ در نزدیکی) هستند، اما هرگز نمی‌توانند تصویر سه‌بعدی یا اطلاعات دقیقی از اهداف در عمق زیاد ارائه دهند.
   • عدم پردازش صحیح داده‌ها: حتی اگر سنسورهایی وجود داشته باشند، الگوریتم‌های پردازشی لازم برای تفسیر داده‌ها و تولید تصویر واقعی وجود ندارد.

2. نرم‌افزارهای جعلی و گرافیک‌های از پیش تعیین شده:

   • بسیاری از “فلزیاب‌های تصویری” تقلبی، به یک لپ‌تاپ یا تبلت متصل می‌شوند که نرم‌افزار خاصی را اجرا می‌کند. این نرم‌افزار به جای پردازش داده‌های واقعی از زیر زمین، تصاویر گرافیکی از پیش تعیین شده (مثلاً یک کوزه یا صندوقچه گنج) را به صورت تصادفی یا بر اساس حرکت کاربر روی زمین نمایش می‌دهد.
   • کاربر ممکن است با حرکت دستگاه روی زمین، متوجه “تغییرات” در گرافیک شود، که در واقع از پیش برنامه‌ریزی شده و هیچ ارتباطی به آنچه زیر زمین است، ندارد.

3. تکیه بر اثر پلاسیبو و تلقین:

   • در بسیاری از موارد، فرد خریدار به دلیل هزینه‌ای که کرده و امیدی که به یافتن گنج دارد، تمایل دارد به کارکرد دستگاه باور کند. هرگونه سیگنال یا تصویر مبهم را به عنوان “نشانه” تفسیر می‌کند. این تلقین، یکی از ابزارهای اصلی کلاهبرداران است.
   • کلاهبرداران اغلب داستان‌هایی از موفقیت‌های خیالی دیگران تعریف می‌کنند تا این تلقین را تقویت کنند.

4. فقدان قطعات کلیدی:

   • دستگاه‌های GPR واقعی دارای آنتن‌های مخصوص و قطعات الکترونیکی پیچیده برای ارسال و دریافت امواج رادیویی با فرکانس بالا هستند.
   • دستگاه‌های مگنومتر واقعی از چندین سنسور بسیار حساس و دقیق برای اندازه‌گیری میدان مغناطیسی استفاده می‌کنند.
   • دستگاه‌های تقلبی غالباً فاقد این قطعات کلیدی هستند و تنها یک جعبه زیبا با چند سنسور ساده و یک باتری، به علاوه یک نرم‌افزار گرافیکی، ارائه می‌دهند.

5. قیمت‌های غیرواقعی:

   • برخی از این دستگاه‌ها با قیمت‌های بسیار بالا (گاهی معادل چندین هزار دلار) فروخته می‌شوند، که نشان می‌دهد کلاهبرداران به دنبال سودهای هنگفت از یک کالای بی‌ارزش هستند.
   • گاهی نیز با قیمت‌های “بسیار ارزان” وسوسه می‌کنند تا افراد بیشتری را به دام بیندازند.

چرا نباید به “فلزیاب‌های تصویری” غیرمعتبر اعتماد کرد؟

• هدر رفتن سرمایه:
• مهم‌ترین پیامد، از دست دادن مقادیر زیادی پول برای دستگاهی است که هیچ کارایی واقعی ندارد.
• خطر جانی و مالی در حفاری:
• اعتماد به اطلاعات غلط این دستگاه‌ها، افراد را به حفاری‌های بی‌هدف و خطرناک سوق می‌دهد که می‌تواند منجر به حوادث جانی (ریزش آوار) و همچنین جرایم و مجازات‌های قانونی شود.
• تخریب میراث فرهنگی:
• هر حفاری غیرمجاز، حتی اگر بی‌نتیجه باشد، به لایه‌های تاریخی و باستان‌شناسی آسیب می‌رساند و اطلاعات ارزشمند را برای همیشه از بین می‌برد.
• ناامیدی و سرخوردگی:
• پس از صرف زمان، انرژی و پول زیاد و عدم دستیابی به نتیجه، فرد دچار ناامیدی و سرخوردگی شدید می‌شود.

توصیه نهایی:

به جای افتادن در دام “فلزیاب‌های تصویری” جعلی، بر روی دانش، تحقیق علمی، و دستگاه‌های معتبر (مانند VLF یا PI های شناخته شده) که کارکرد آن‌ها بر اساس اصول فیزیک اثبات شده است، سرمایه‌گذاری کنید. و همیشه به یاد داشته باشید که هرگونه فعالیت مرتبط با کاوش و فلزیابی در ایران تابع قوانین و مقررات سختگیرانه میراث فرهنگی است و باید با مجوزهای لازم انجام شود.

ارتباط با کارشناس فروش

برای تعمیرات انواع فلزیاب اینجا کلیک کنید.

برای خرید انواع فلزیاب اورجینال کلیک کنید. 09124455400

برای مشاوره رایگان در مورد علائم و نشانه ها و خرید و فروش فلزیاب ها با کارشناسان ما در تماس باشید

تلگرام کارشناس آثار و نشانه ها  : @karshenas_zarshenasan

شماره تماس کارشناس آموزش فلزیاب، خرید فلزیاب و تعمیر فلزیاب : 09124455400